VW Transporter naar Tiny House

“Liefst een Old School VW busje om de wereld rond te reizen. Eenmaal terug, ga ik een tiny house in de natuur bewonen”. Tijdens het ontbijt mijmert mijn 14-jarige dochter over de toekomst. Ze wil ook niet haar hele leven werken, want dat is zo boring! Dus zo snel mogelijk FIRE zijn (Financially Independent, Retire Early), zoals gezien op Tiktok. Op Instagram volgt ze inmiddels de minimalists die simpel en duurzaam leven promoten. “Genieten als ik nog jong ben en alles nog kan. Reizen, maar ook een duurzame lifestyle”.

Mijn vrouw knikt instemmend en vind het een mooi idee. “Top schat. De wereld verkennen, mensen ontmoeten en je dromen najagen”. En ze geeft me de boter door. Ik merk, dat ik met name beren op de weg zie. Ik hoor mezelf denken: Hoe dan? Ga je op de bonnefooi dan alleen de wereld bereizen? En hoe denk je dat te gaan betalen? Hoezo fixed mindset. Ik neem mezelf voor: nu niet zo kritisch zijn, positief reageren!

Gelukkig is mijn vrouw me voor. Ze vraagt hoe ze hier nu verder haar plan op trekt. Mijn dochter spaart een deel van het zakgeld en kleedgeld. Maar ze weet nu even niet hoe verder. Hoeveel ze nodig denkt te hebben? Geen idee. “Pap, hoe kan ik dat spaargeld dan groter maken? Moet ik dat geld in crypto stoppen? En als ik nu gewoon van de bank leen, of van jullie”? Hoe doen wij dit? Als ouders hebben we immers een huis, boeken de vakanties en lijken alle rekeningen nog te kunnen betalen.

Mijn vrouw en ik kijken elkaar aan. Zij lijkt te denken: ik doe al de seksuele voorlichting, dus het financieel advies is aan jou! De handschoen is geworpen. Ik besef dat ik zelf eigenlijk nooit echt van huis uit heb meegekregen hoe verstandig met geld om te gaan. Geen Rich Dad, Poor Dad zoals bij Robert Kiyosaki. En wij hebben het thema ook niet spelenderwijs met de kinderen opgepakt. Losliggende munten in huis verzamelen, een zaadje planten voor een grotere plan later, of een toekomstdoel stellen. Mmh, wellicht toch wat in gebreke gebleven?  

Maar ik kán dit. De toekomst van mijn dochter staat op het spel. Maar hoe breng ik de lessen en mijn versie van personal finance begrijpelijk over op het nageslacht? Met name als ze nog zo jong zijn? Ik neem me voor: niet te technisch worden. Kort, bondig en praktisch houden.

Alles wat ik weet is prettig gevolg van mijn eigen financiële zeperds en domme beslissingen. Maar ook door de positieve ervaringen en advies van anderen. En duidelijk voor ogen te hebben wat mijn dromen zijn of hoe ik later met pensioen zou willen gaan. En standaard valkuilen te vermijden. Spreiden i.p.v. alle eieren in een mandje te houden. Nooit impulsieve besluiten te nemen. Of juist te lang treuzelen om een beslissing te nemen. Niet toegeven aan zelfoverschatting, dat ik wel even kan voorspellen wat of wie in de toekomst succesvol zal zijn. En voorzichtig zijn met gouden tips die vaak toch niet zo verguld blijken te zijn. Enthousiast begin ik mijn onvoorbereide pitch over personal finance aan een tienerdochter.

De Pitch

“Uhh, o.k. o.k… Allereerst ben je al gezegend als je geld overhoudt dat je kunt sparen. Veel mensen hebben die ruimte niet. Wij zitten in West-Europa aan de top qua welvaart van de wereldbevolking. Geef minder uit dan er binnenkomt. En spaar het verschil. Minimaal 10%, maar het dubbele mag ook. Geld dat je snel nodig hebt, parkeer je op een spaarrekening. Heb je eenmaal een buffer voor verwachte uitgaven en onvoorziene situaties, dan de rest investeren voor de langere termijn. Met een duidelijk doel voor ogen; zoals de nostalgische Volkswagen Transporter en een eigen Tiny House. Dat geeft je de motivatie om door te gaan. Je investeert regelmatig in saaie, voorspelbare beleggingen waar je verder weinig omkijken naar hebt, die je ook zo min mogelijk kosten. Begin vandaag liever dan morgen, want hoe eerder je met investeren start -- hoe klein de bedragen nu ook zijn -- des te makkelijker wordt het straks om eigen vermogen op te bouwen. De pot groeit door rente-op-rente steeds sneller en kun jij er straks leuke dingen mee doen.

Zo. Ik ben trots op mezelf! Microphone drop. Rationeel én eenvoudig uit te voeren. Ik kijk triomfantelijk links naar mijn echtgenote, maar die was al afgehaakt. En de jongste dochter draait verveeld de ogen om. “Geld, saaai!” en pakt de iPad maar weer eens op. En mijn andere dochter? Die vindt het nog steeds “te vaag hoor. En hoe dan? Hoe lang moet ik dit dan doen? Waar stop ik mijn spaargeld in en wanneer kan ik dat geld dan eindelijk eens gebruiken?” 

O.k. de klant moet worden overtuigd en verlangt naar een uitgewerkt voorstel. Ik wil haar de waarde van een duidelijk plan, een lange adem en financiële discipline verkopen. Maar niet nu, want ze moet weg. Het is nog zeker drie kwartier fietsen naar school. Ik stel haar voor om vanavond bij het eten wat concreter te worden – zodat zij haar plan kan trekken.

De Whiteboard Sessie

Die avond eten we kant-en-klare pizza’s. Lekker makkelijk. Zodra ze de oven in verdwijnen, pak ik mijn moment en denkbeeldig het whiteboard. Mijn echtgenote gaat er ook eens goed voor zitten. Als dit maar goed gaat! Mij kennende, maak ik het weer veel te ingewikkeld. Ze zet zich schrap voor een voorgerecht overkill; té veel aan informatie en waarschijnlijk meer verwarring tot gevolg. Ik begin mijn goedbedoelde college.

Goed. Je wilt dus vrij zijn! Goed zijn voor de planeet en toch onbezorgd genieten van wat het leven je te bieden heeft? Dat lijkt mij een hele sterke Why. Als ik zo vrij mag zijn, dan vertaal ik jouw droom in drie afzonderlijke doelen:

1) Het VW busje is je korte termijn-doel. Laten we zeggen als je 20 jaar bent. Ik schat zo in dat het prijskaartje van de bus en de reis €25,000 euro is.

2) Het Tiny huis vormt een midden-doel – voor als je 30 jaar bent. Grond en huis zullen €125,000 euro bedragen. Je kunt een lening aangaan - maar deze zul je toch ooit willen aflossen. Zeker als het geld door je ouders wordt uitgeleend…

3) FIRE is je lange termijn-doel. Dat is nog ver weg hoor. Maar kenners zeggen dat je 25x je jaarlijkse uitgaven moet hebben. Dan kun je elk jaar 4% van je vermogen afromen, zonder dat het ten koste gaat van de pot. Zelfs als je rekent met een bescheiden maand-budget, impliceert dit toch wel €500,000 euro in de pot krijgen. Dat is een hoop benodigd vermogen.

Ik geloof persoonlijk meer in langzaam maar gestaag vermogen opbouwen, in plaats van in snel rijk worden”. Onder het mom ‘geen sprint maar een marathon’. Denk dus lange termijn. En geniet van de reis. Maak er een spel van. Start met 10% per maand te sparen en probeer dan elke maand 1% extra te sparen. Elke maand verhogen - en al snel wordt het een sport voor je. Als je echt iets graag wil, dan kun je daar best de discipline voor vinden. Door de regelmaat ontwikkel je een automatisme en blijf gemotiveerd als je ziet hoe je dichter bij het doel komt.

Intussen laat je je niet afleiden heh, je niet gek laten maken door wat je op Insta langs ziet komen. Vaak is het fake of zijn mensen uit op jouw geld. Maar geniet uiteraard wel van het leven en dingen die belangrijk voor je zijn. Dingen waar je blij van wordt. Geef daar je geld aan uit. Vermijd grote uitgaven waar je later waarschijnlijk spijt van gaat krijgen. Of waar snel de lol vanaf zal gaan.

Het extra geld investeren we samen in de beurs. We houden het simpel, met doel 1 en 2 voor ogen. Via jouw spaarrekening gaan we zo veel mogelijk automatiseren, zodat je er niet over hoeft na te denken. Elke keer verdelen we de inleg over een handvol index-fondsen die de wereldeconomie weerspiegelen. 40% in een wereldfonds, 25% in de S&P500, 20% Europa en vooruit dan een heel klein plukje in Nederland (5%). De rest van het geld houden we in cash aan, of in lange termijn obligaties - dat leg ik nog wel eens uit wat dat zijn.

Intussen gaan we samen meer leren over geld en misschien ook alternatieve investeringen, zoals vastgoed fondsen of microkredieten. “En Crypto?”, vraagt ze. Dat mag natuurlijk. Maar als ik jou was, als ik vrij wil zijn, als duurzaamheid belangrijk voor me is, als ik me niet continue zorgen wil maken over mijn geld, dan stap ik (nog) niet in Bitcoin of welke digitale munt dan ook. Zelfs al ben je avontuurlijk ingesteld. Speculatie is risicovol en als je de tijd hebt hoef je niet zulke risico’s te nemen. Als we alle eerdergenoemde dingen doen, dan is succes op langere termijn vrijwel gegarandeerd. Als je straks vermogen hebt opgebouwd, dan kun je de Transporter kopen en op pad gaan. En later een Tiny Huis aanschaffen. Je kunt ook overwegen om daarmee een goede doel te helpen ondersteunen of microkredieten mogelijk te maken. “O.k. chill, zegt mijn dochter”.

Ik neem een slok cola waar inmiddels de prik uit is, en begin op dreef te komen. Je derde doel, om vroegtijdig met pensioen te gaan, ligt verder weg. Je zult echt bereid moeten zijn om een nog groter deel van het binnenkomende geld te sparen. Wat helpt is als je passief inkomen genereert, waar je niet direct uren voor moet werken: dividend uit index fondsen, iets online verkopen of wellicht t.z.t. een tweede of derde tiny huis kopen om te verhuren voor extra inkomen…

Mijn jongste dochter schrikt op: “Ga je drie huizen kopen”? Mijn vrouw heeft genoeg gehoord en breekt in: “schat, serieus? Je draaft weer door. Ze is pas veertien, heh?” De pizza’s zijn inmiddels ook klaar, en de iPad gaat schoorvoetend bij de jongste uit. De whiteboard wordt uitgewist.

En nu?

In de weken erna, heeft mijn dochter zelf diverse acties genomen.

· Ze heeft aparte spaarpotjes op haar rekening gemaakt. Elk potje een doel en deadline. Ze zit samen met haar moeder om te budgetteren en een grote poster op de muur fungeert als de budget-o-meter.

· Ze automatiseert een spaar-percentage van 12%. Op mijn naam is een kinder-beleggingsrekening geopend. Hier storten we haar extra spaargeld op, die inmiddels wordt aangevuld met de ‘inleg-verdubbelaar’ namens de grootouders. Vanaf haar 18e wordt het ook echt haar eigen beleggingsrekening.

Binnenkort begint ze haar eerste baantje, dus een extra geldstroom. Dat schiet lekker op! Ze zal beweging zien en dat motiveert. En de jongste? Die heeft nu ook al de inspiratie gevonden! Die wil een eigen Lunch-room beginnen.